Tanıtım
Anabilim Dalı Başkanlığımız Temel Tıp Bilimleri Bölüm Başkanlığına bağlı olup, bünyesinde bilim dalı disiplinleri olarak sayabileceğimiz Bakteriyoloji, Parazitoloji, Viroloji, Mikoloji ve Temel İmmünoloji Laboratuvarları bulunmaktadır. Anabilim Dalımızda ana disiplinlere ait bu laboratuvarların yanı sıra Mikobakteriyoloji, Seroloji ve Hepatit laboratuvarları da yer almaktadır.
Anabilim Dalı Başkanlığımızca yürütülen tıpta uzmanlık, yüksek lisans ve doktora programlarında; adayların ilgili program ve bilim alanında uluslararası standartlarda yetiştirilerek mezunların mikrobiyoloji ve ilgili program konularında ileri düzeyde bilgi, beceri ve kavrayışa sahip olmaları ve bunun yanı sıra bilimsel araştırma yöntemlerinin uygulanması konusunda deneyim kazanmaları hedeflenmektedir.
Ana Bilim Dalımız Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesinin bulunduğu bölgedeki kendi binasında faaliyetlerini sürdürmekte ve halen poliklinikler bölgesinde bulunan ortak numune kabul merkezi aracılığı ile rutin örnek kabulü yapmaktadır.
Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Başkanlığı’nın kuruluşu 1972 yılında "Mikrobiyoloji Enstitüsü" adı altında kurulan oluşum ile başlamıştır. Bu dönemde Prof.Dr. Kaya KILIÇTURGAY, Prof.Dr. Salih TOPPARE, Prof.Dr. Mehmet SAĞLAM ve Prof.Dr. Edip GÜMRÜKÇÜ Mikrobiyoloji Enstitüsü’nde görev yapmışlardır.
1982 yılında Biyoloji Enstitüsü kapatılmış ve kadroları ile birlikte Mikrobiyoloji Enstitüsüne katılmıştır. Otuz yılı aşkın bir süre, Silahlı Kuvvetlerin ihtiyacını karşılamak üzere tifo, tetanoz ve kolera aşılarının yanı sıra Salmonella, Shigella antiserum ve antijenleri ile antibiyogram diskleri 1989 yılına kadar üretilmiştir.
1985 yılında Mikrobiyoloji Enstitüsü'nün adı Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı olarak değiştirilmiş, 2008 yılından itibaren de Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı adını almıştır.
Resmi Gazetenin 31 Temmuz 2016 tarihli ve 669 sayılı kanun hükmünde kararnamesi ile Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim dalı; Sağlık Bilimleri Üniversitesi Gülhane Tıp Fakültesi kuruluşuna devredilmiş olup görevine bu şekilde devam etmektedir. Anabilim Dalı Başkanlığı Prof. Dr. Şinasi Taner YILDIRAN görevini yapmıştır. Halen Prof. Dr. Ramazan GÜMRAL Anabilim Dalı Başkanlığı görevini sürdürmektedir.
Akademik Kadromuz
Prof. Dr. ALİ ALBAY
Prof. Dr. AYŞE ESRA KARAKOÇ
Prof. Dr. BEDİA DİNÇ
Prof. Dr. FATİH ŞAHİNER
Prof. Dr. FATMA GÜLAY KORUKLUOĞLU
Prof. Dr. İPEK MUMCUOĞLU
Prof. Dr. MEHMET BAYSALLAR
Prof. Dr. MEHMET TEVFİK YAVUZ
Prof. Dr. MUSTAFA BERKTAŞ
Prof. Dr. SONER YILMAZ
Doç. Dr. BARIŞ BORAL
Doç. Dr. DİLEK DÜLGER
Doç. Dr. MUSTAFA GÜNEY
Doç. Dr. ORHAN BEDİR
Doç. Dr. ÖZGÜR KORU
Doç. Dr. SİBEL AYDOĞAN
Doç. Dr. TUĞRUL HOŞBUL
Eğitim Faaliyetlerimiz
Mezuniyet Öncesi Eğitim:
Tıp fakültesi 1,2, 3. sınıf ders programı teorik ve pratik derslerden oluşmaktadır.
Hemşirelik Yüksek Okulu 1’nci sınıf ve Sağlık Meslek Yüksek Okulu öğrencilerine pratik ve teorik eğitimler verilmektedir.
Ayrıca her yıl, Haziran-Temmuz ve Ağustos-Eylül dönemleri olacak şekilde iki dönem, üniversite öğrencilerine staj eğitimi verilmektedir.
Mezuniyet Sonrası Eğitim:
Tıpta uzmanlık eğitimi 4 yıl olarak verilmektedir.
Mikrobiyolojik teknikler, moleküler mikrobiyolojik yöntemler ve moleküler epidemiyolojik çalışmalar ile ilgili olarak birçok üniversiteden çok sayıda araştırmacıya kısa süreli kurslar verilmekte ve ortak araştırmalar yapılmaktadır.
Çalışma Konularımız
Çalışma Konularımız:
Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalında yer alan aşağıdaki laboratuvarlarımızda rutin olarak çalışılmak üzere, KLİNİKLERDEN ve poliklinikler bölgesinde bulunan ORTAK NUMUNE KABUL MERKEZİNDEN örnek kabulü yapılmaktadır. Bilimsel araştırma projeleri de bu laboratuvarlarımızda yürütülmektedir. Tıbbi Mikrobiyoloji disiplini altında yer alan Bakteriyoloji, Viroloji, Parazitoloji ve Mikoloji yan dal uzmanlarından oluşan güçlü bir akademik kadroyla hizmet verilmektedir.
• Bakteriyoloji Laboratuvarı: Bu laboratuvarda hasta örneklerinden bakteriyolojik etkenlerin laboratuvar tanısı için gerekli olan test ve uygulamalar yürütülmektedir. Aerop ve anaerop etkenlerin izolasyonuna yönelik boyama yöntemleri, kültür çalışmaları, antijen testleri ve patojenlerin laboratuvar tanısında gerekli olan konvansiyonel prosedürlerin yanı sıra izole edilen bakterilerin tanımlanması için Matris Destekli Lazer Desorpsiyon İyonizasyonu-Uçuş Zamanlı-Kütle Spektrometresi (MALDI-TOF-MS) yöntemi kullanılmaktadır. İzole edilen etkenlere ait antibiyotik duyarlılık testlerinde minimum inhibitör konsantrasyon (MİK) düzeylerinin saptanmasına yönelik manuel ve otomatize sistemler kullanılmaktadır.
• İmmünoseroloji Laboratuvarı: Bu laboratuvarda hasta serum örneklerinde antijen ve antikor düzeylerini belirleme çalışmaları yapılmaktadır. Aynı zamanda, oto immün hastalıkların tanısı için hem ELISA hem de IFA yöntemiyle oto antikorlar saptanmaktadır.
• Mikobakteriyoloji (Tüberküloz) Laboratuvarı: 25 Ekim 2015 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanan “Tüberküloz Laboratuvarının Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Tebliğ” ve Ulusal Tüberküloz Referans Laboratuvar Rehberi (UTRL) temel alınarak dizayn edilmiş, düzey III tüberküloz laboratuvarı seviyesinde örnek gösterilecek bir referans laboratuvarı olma özelliğindedir. Biyogüvenlik seviyesi P3’e yakın olup çalışma alanlarında negatif basınç hakimdir. Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Ulusal Tüberküloz Referans Laboratuvarı tarafından yapılan yerinde değerlendirme ziyaretinde “çok iyi durumda” olarak değerlendirilmiş ve belgesini almıştır. Laboratuvarımızda, klinik ve poliklinikler tarafından gönderilen çeşitli hasta örneklerinde Mycobacterium tuberculosis kompleks ve tüberküloz dışı mikobakterileri saptamak amacıyla, Homojenizaston-Dekontaminasyon, AARB Boyama, Mikroskopi, Kültür, İdentifikasyon (tiplendirme ve tür tayini) ve birinci nesil antitüberküloz ilaç duyarlılık testleri yapılmaktadır. Ayrıca tüberkülozun erken tanısı amacıyla DSÖ’nün önerdiği moleküler tanı testleri de (Real- Time PCR) (GeneExpert Ultra) rutin olarak uygulanmaktadır. Kültür yöntemleri olarak Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve CDC’nin önerileri doğrultusunda otomatize (sıvı) (MGIT 960) ve katı kültür yöntemleri kullanılmaktadır. Kültür pozitif olan örnekler için tür tayini yapılmaktadır. Mycobacterium tuberculosis kompleks saptanmış ise birinci nesil antitüberküloz ilaç duyarlılık testleri yapılmaktadır.
• Tıbbi Viroloji Laboratuvarı: Bu laboratuvarda viral enfeksiyonların laboratuvar tanısına yönelik ELISA (Enzim Bağlı İmmüno Sorbent Assay) ve CLIA (Kemilüminesan İmmüno Assay) temelli testler ile Hepatit B, Hepatit C ve HIV virüsü başta olmak üzere tıbbi önemi olan viral enfeksiyonların serolojik tanısı gerçekleştirilir. Bunun dışında moleküler tanı testlerinin gerçekleştirildiği PCR (Polimeraz Zincir Reaksiyonu) laboratuvarında Hepatit B ve Hepatit C başta olmak üzere kantitatif gerçek zamanlı PCR ile ilgili virüslerin nükleik asitlerinin (DNA veya RNA) saptanması yanında, enfekte hastaların klinik izleminde önemli olan viral yük tespiti yapılır. Ayrıca laboratuvarımız SARS-CoV-2 salgınında olduğu gibi kritik dönemlerde çalışılan serolojik ve moleküler testlerle salgınla ile mücadelenin kritik bir parçası olarak görev yapmaktadır.
• Moleküler Mikrobiyoloji Laboratuvarı: Bu laboratuvarda araştırma amaçlı olarak bakteriyel, viral ve fungal etkenlere yönelik konvansiyonel PCR ve gerçek zamanlı PCR (Real-Time PCR) uygulamaları yürütülebilmektedir. Etkenlere ait özgül direnç geni veya virülans ile ilişkili gen gölgelerinin saptanması; Pulsed field jel elektroforezi (PFGE) ve restriction fragment length polymorphism (RFLP) analizi gibi restriksiyon enzimleri ile kesim esasına dayanan tiplendirme yöntemlerinin yanı sıra; Arbitrarily primed PCR (AP-PCR), enterobacterial repetitive intergenic consensus (ERIC)-PCR gibi nükleik asit amplifikasyonuna dayalı tiplendirme yöntemleri uygulanabilmektedir.
• Parazitoloji Laboratuvarı: Bu laboratuvarda her türlü vücut sıvısı örneğinin (dışkı, kan, BOS vs) paraziter bir etken varlığı yönünden mikroskobik incelemesi yapılabilmektedir. Tanı işlemi için direkt bakı, boyama ve yoğunlaştırma yöntemleri kullanılmaktadır. Ektoparazitlerin (bit, pire kene vs) tanımlanması da gerçekleştirilmektedir. Bu incelemelerin yanı sıra Entamoeba histolytica Ag ELISA ve Echinococcus granulosus IHA testleri de çalışılmaktadır.
• Tıbbi Mikoloji Laboratuvarı: Bu laboratuvarda hastalardaki olası bir mantar enfeksiyonunun laboratuvar tanısına yönelik olarak direkt mikroskobik inceleme ve kültür çalışmaları yürütülmektedir. Hastalık etkeni olarak değerlendirilen patojen maya ve küf mantarlarının izolasyon ve tanımlama çalışmaları hem konvansiyonel hem de MALDI-TOF teknolojisi kullanılarak yapılmaktadır.
Erişim Bilgilerimiz
Sağlık Bilimleri Üniversitesi
Gülhane Tıp Fakültesi
Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı
General Doktor Tevfik Sağlam Cad. 06010 Etlik, Keçiören, Ankara,
0 312 304 34 07